Bewering 1: Nabestaanden worden met ADR buitenspel gezet en dat is onwenselijk.
Bewering 2: In het huidige ‘vrijwillige’ Nee-Tenzij systeem, waar slechts 25% van de volwassen Nederlanders als Ja staat geregistreerd, maken nabestaanden te vaak bezwaar tegen een Ja-registratie waardoor donatie tegen de wil van de patiënt niet doorgaat. Dergelijke weigeringen zullen toenemen bij ADR en gaan in tegen de wens van de patiënt en zijn dus onacceptabel.
Kortom weer veel argumenten tegen een systeem dat mensen actief zelf een keuze laat maken. Hoe zit het echt:
1: In het huidige systeem kan je “Ja”, “Nee” of “Mijn nabestaanden mogen beslissen” registeren. Dat is met ADR ook zo. Als je nu niet registreert (58% van NL) dan moeten nabestaanden beslissen. Dat weten de meeste mensen niet. Dat heeft meer gevolgen dan op het eerste oog zichtbaar is zoals ook onlangs de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care vaststelde. In een ADR systeem kan de beslissing middels registratie ook overgelaten worden aan de nabestaanden. Zij kunnen dan, op emotionele moment als het zover is, een keuze maken wetende dat hun geliefde dat ook zo bedoelde.
Ondanks dat in de huidige wet de nabestaanden in theorie niet kunnen weigeren als iemand Ja heeft geregistreerd, luisteren artsen altijd goed naar de nabestaanden. Dit leidt er helaas wel toe dat in 5-10%, ondanks een positieve wilsbeschikking (25% van NL) van de patiënt donatie niet zal plaatsvinden omdat de familie daar moeite mee heeft. Het lijkt ons meer dan vanzelfsprekend dat de arts-patiënt relatie en diens familie onder een (ADR) systeem niet veranderd en zij door de aanwezigheid van een registratie juist meer tijd hebben om naar de nabestaanden luisteren.
Door actieve donorregistratie verbetert de positie van nabestaanden dan ook ten opzicht van de huidige praktijk waar ze onnodig extra worden belast (opinie in NRC).
2: Artsen die dagelijks met deze materie in aanraking komen zijn getraind om uitleg te geven wat donatie betekent. Daarbij laten getallen van landen met een ja-tenzij systeem zien dat het aantal familieweigeringen bij een Ja-registratie uiterst laag is (o.a. in België / Spanje). Stel dat we er toch van uit gaan dat in Nederland bij een ADR systeem in vergelijking met het huidig systeem meer nabestaanden bij een Ja-registratie zullen weigeren, dan betekent dit niet automatisch dat we minder donoren zullen hebben dan in het huidig systeem. Ga maar na. In het huidig systeem is namelijk zo’n 60% van de bevolking überhaupt niet geregistreerd. Wanneer de nabestaanden in dit geval een keuze moeten maken, dan blijkt 63% geen toestemming te geven. Aangezien het aantal Ja-registraties in een ADR systeem sterk zal stijgen zal een eventuele relatieve toename in het weigeringspercentage onder de nabestaanden (van 5% nu naar bv 10-15%) teniet worden gedaan door de veel grotere absolute toename aan donoren doordat er vele meer Ja-registraties zijn.
Door betere begeleiding, die nu landelijk is uitgerold, lijkt het er op dat nabestaanden in 2014 aanzienlijk minder vaak een positieve registratie verhinderen.