We beginnen 2023 af met cijfers waar we met ons allen blij van mogen worden. Uit de cijfers van Eurotransplant over 2022 blijkt dat we op alle fronten de resultaten overtreffen. Zo zijn er meer postmortale donoren dan ooit. Hierdoor hebben er 860 mensen een levensreddend donororgaan ontvangen. Afgelopen decennia waren dat er gemiddeld 743 maar nimmer meer dan 800. Dat is goed nieuws voor alle mensen op de wachtlijst, nu en in de toekomst.
Deze records zijn mede te danken aan de nieuwe donorwet, omdat nu van iedereen in het donorregister bekend is of ze wel of geen toestemming geven voor orgaandonatie of deze keuze – bewust – overlaten aan de familie, partner of iemand anders die de overledene hiervoor heeft aangewezen.
In Nederland is het aantal mensen dat overlijdt in het ziekenhuis en voldoet aan de criteria om te donoren ongeveer 900 per jaar. Onder de oude wet maakte 60% van de Nederlanders zelf geen keuze en werden nabestaanden opgezadeld om een keuze te maken op het moment dat hun naaste net was overleden. Dit was enorm belastend voor familie. Zeker wanneer de donor nooit eerder zijn/haar donatiewensen met de familie had besproken. Omdat de familie dus in de meerderheid van de gevallen moest beslissen, is het denkbaar dat mensen die geen donor wilde zijn het wel werden maar vaker andersom. Het resulteerde dat van de 900 potentiële donoren er uiteindelijk maar 250 doneerden. Ondanks corana stijgt het aantal stapsgewijs. In 2021 waren er 271 en in 2022 waren er 285.
In de huidige wet is de donatiekeuze voor elke Nederlander in het register aanwezig. Dit maakt dat het voor de familie duidelijker is wat hun dierbare had gewild. Verder is door de opzet van de wet, de registratiekeuze actiever dan voorheen wat maakt dat veel meer Nederlanders over hun keuze hebben kunnen nadenken en dit besproken hebben met hun familie of omgeving. Net als onder de oude wet worden nabestaanden nog altijd betrokken bij de uiteindelijke keuze van wel/niet donoren in het ziekenhuis. Echter door de actievere wet en meer duidelijkheid voor families zijn de gesprekken minder belastend. Uiteindelijk zal de keuze van de nabestaanden daarbij altijd worden gerespecteerd. Voor alle andere keuzes is het duidelijk, bij een expliciete ‘NEE’ wordt er niet gedoneerd en met een ‘GEEN BEZWAAR’ en ‘JA’ heeft de overledene aangegeven toestemming te geven donor te willen zijn mocht deze situatie zich voordoen.
Het gaat goed maar het kan nog wel beter, met name op het terrein van de voorlichting en communicatie rondom de nieuwe wet. De overheidscommunicatie legt nog altijd te veel de focus op de oude expliciete ‘JA’ waardoor een toestemming in de vorm van een ‘GEEN BEZWAAR’ anders aan kan voelen. Hierdoor zal er onnodig bij toekomstige familie gesprekken ruis ontstaan. Een bredere focus zal ook meer recht doen aan de 1,5 miljoen mensen hebben aangegeven dat ze de beslissing over laten aan een familielid. Die hebben bewust geen nee gezegd!
Dus onze oproep* blijf glas helder: wees blij met de nieuwe donorwet. Immers, door de helderheid is het aantal actieve registraties gestegen van 40% naar 75%. Weten we dat 89% weet hoe de nieuwe donorwet werkt. Attendeer ons allen wel om het regelmatig met familie te bespreken en dat je altijd je keuze kan veranderen.
- Belangrijkste cijfers als plaatje.
- Eurotransplant database
- Dat bepaal je zelf’ – BOEK- neemt je mee in 10j strijd voor de donorwet.