(door: Sytzo en Yvette van der Schaaf)
Het gaat hier om de vergelijking van acht landen, vier landen met een Toestemmingssysteem (Nederland, Duitsland, Het Verenigd Koninkrijk en de USA) en vier landen met een Geen Bezwaarsysteem (België, Oostenrijk, Spanje en Frankrijk). De uitkomsten van die vergelijking zijn weergegeven in onderstaand cijferoverzichten en grafieken.
Qua gerealiseerde postmortale donoren scoort Nederland – met 13 per miljoen inwoners – als laagste van de acht. Met name het lage aantal (slechts 7) gerealiseerde hersendode (HB) donoren valt op. De hoofdoorzaak van de slechte Nederlandse score is het uitzonderlijk hoge weigeringspercentage (70%) door nabestaanden. In de andere landen met een Toestemmingssysteem ligt dat weigeringspercentage tussen de 40 en 50%. Bij een vergelijkbaar weigeringspercentage zou het aantal postmortale donoren in Nederland tussen de 17 en de 20 per miljoen inwoners liggen.
Op het punt van levende donatie komt Nederland als winnaar uit de bus. Het aantal levende donoren is hier dubbel het aantal postmortale. Hoewel het aantal levende donoren de laatste tijd eerder af dan toe lijkt te nemen. Bovendien levert iedere levende donor slechts één transplantabel orgaan.
Evenals Oostenrijk en Duitsland, scoort Nederland relatief hoog qua effectiviteit bij uitname en transplantatie van organen. De aanzienlijke bijdrage van NHB (hartdode) donoren heeft echter een drukkend effect op het aantal geëffectueerde transplantaties. HB donoren leveren in Nederland 3,5 organen per donor op, tegen 2,5 organen per NHB donor.
(Inmiddels demissionair) Minister Schippers heeft onlangs bevestigd dat het aantal gerealiseerde transplantaties de beste meetlat is voor de performance op het punt van orgaandonatie. Met in totaal 67 geëffectueerde transplantaties per miljoen inwoners zit Nederland op dit cruciale punt aan de onderkant van de range. Bij een afname van het uitzonderlijk hoge weigeringspercentage door nabestaanden van 70% naar een normaal niveau van 40 – 50%, zou dit getal tussen de 79 en 88 liggen, waarmee Nederland het huidige niveau in de landen met een Geen Bewaarsysteem zou benaderen. Ondanks de uitvoering van het Masterplan Orgaandonatie is dit weigeringspercentage gedurende de afgelopen jaren echter niet veranderd.
Bronnen cijfers donatie en transplantatie:
België, Duitsland, Nederlanden Oostenrijk: Eurotransplant 2011
United Kingdom: National Health Service Blood and Transplant (NHBTS) 2011/2012
USA: Organ Procurement and Transplantation Network (OPTN) 2011
Spanje: Organización Nacional de Trasplantes (ONT) 2011
Frankrijk: Agence de la Biomédicine 2011
Enkele getallen, zoals weigeringspercentages en levende donoren, komen veelal uit andere bronnen. (NTS, DSO, Newsletter Transplant COE 2011, etc.)